Đạo nhái, sao chép ý tưởng kinh doanh đang là một vấn đề nhức nhối trong ngành F&B. Chỉ cần một thương hiệu tung ra một sản phẩm hot hoặc có concept đẹp ấn tượng là ngay sau đó có hàng loạt các hàng quán cũng sử dụng concept, sản phẩm “na ná” như thế. Không chỉ khiến khách hàng nhầm lẫn, việc này còn ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh của thương hiệu gốc.
Vậy doanh nghiệp F&B cần làm gì khi bị đối thủ cạnh tranh ăn cắp ý tưởng kinh doanh? Hãy cùng theo dõi trong bài viết dưới đây của iPOS.vn?
Nội dung
1. Những hệ lụy khi bị đối thủ cạnh tranh ăn cắp ý tưởng kinh doanh?
Trên thị trường F&B hiện nay có hàng trăm thương hiệu ra mắt mỗi năm, nhưng để thật sự nổi lên và được khách hàng ghi nhớ thì lại chiếm phần trăm rất nhỏ trong số đó. Vậy nên nhiều thương hiệu muốn nhanh chóng có khách, nhanh chóng nổi tiếng đã lựa chọn ăn theo, bắt chước hoặc trắng trợn hơn là đạo nhái phong cách, ăn cắp ý tưởng kinh doanh của những thương hiệu lớn hoặc những thương hiệu tạo trend trên thị trường.
Không phải khách hàng nào cũng đủ tinh ý để nhận ra đâu là “hàng pha ke”, đâu là “hàng real” bởi đa phần họ thường chỉ quan tâm đến chất lượng sản phẩm và dịch vụ khi trải nghiệm, còn những ồn ào drama bên lề thì không quá để ý. Vậy nên nếu cứ ngồi yên chịu đựng khi bị đối thủ cạnh tranh ăn cắp ý tưởng kinh doanh thì các thương hiệu có thể phải đối mặt với nhiều hệ lụy nguy hiểm.
Bị mất khách hàng: Như đã nói, không phải ai cũng phân biệt được thương hiệu nào mở đầu trào lưu, thương hiệu nào ăn theo, thương hiệu nào mới là đơn vị sở hữu gốc ý tưởng kinh doanh độc đáo,… Trừ những fans trung thành, còn lại khách hàng phổ thông cũng không quá cầu kỳ khi lựa chọn quán ăn, quán cà phê, không bị chi phối hay sẽ tẩy chay quán xá vì những việc tranh chấp ý tưởng,…
Lợi dụng điều này, một số nhãn hàng còn “chơi xấu” khi hạ giá sản phẩm thấp hơn giá của thương hiệu “real” hoặc đưa ra những chương trình ưu đãi hấp dẫn. Giữa hai quán có sản phẩm tương tự, dĩ nhiên phần lớn khách hàng sẽ lựa chọn quán có giá thấp hơn, khiến cho thương hiệu “real” phải chịu tổn thất lớn.
Ảnh hưởng đến danh tiếng: Đối với những thương hiệu mới mở còn chưa thật sự tạo dựng được uy tín trên thị trường, việc bị những thương hiệu khác, đặc biệt là các thương hiệu lâu năm hoặc thương hiệu lớn sao chép ý tưởng kinh doanh của mình sẽ khiến công chúng hiểu lầm là thương hiệu mới mở… đạo nhái của thương hiệu lớn. Thông thường, nếu 2 bên có sản phẩm, concept na ná nhau thì khách hàng có xu hướng tin tưởng và lựa chọn thương hiệu lớn hơn vì họ đã có tên tuổi sẵn.
Còn trong trường hợp thương hiệu bị ăn cắp ý tưởng kinh doanh là thương hiệu lớn thì khi những hàng quán nhỏ lẻ nhái theo gặp vấn đề như: sản phẩm lỗi, phục vụ không tốt, có vấn đề vệ sinh – an toàn thực phẩm, thiếu giấy phép kinh doanh,… nhiều khách hàng lại không chú ý và sẽ tưởng bên “gặp phốt” là thương hiệu lớn. Điều này không chỉ làm hình ảnh thương hiệu đi xuống mà còn bị tiếng oan, mất khách hàng trong khi không hề làm gì có lỗi cả.
Gặp rắc rối về mặt pháp luật: Khi phát hiện ra có một bên khác đạo nhái ý tưởng kinh doanh của mình, nhiều thương hiệu đã nghĩ ngay tới việc kiện tụng, dùng pháp luật để đòi công bằng. Trên thực tế, việc này tương đối khó bởi thương hiệu nghĩ ra ý tưởng đó bắt buộc phải cung cấp đầy đủ hồ sơ, giấy tờ chứng minh mình mới là người sáng tạo ý tưởng và có sở hữu trí tuệ hoặc bảo hộ thương hiệu.
Trong khi đó, phần lớn các thương hiệu vẫn chưa thật sự hiểu biết về tầm quan trọng của việc này, hoặc có ý thức chủ động đi đăng ký thương hiệu, quyền sở hữu trí tuệ. Các đối thủ lại “nhanh chân” lợi dụng lỗ hổng này, đi đăng ký trước và biến ý tưởng kinh doanh vốn không phải của họ thành của họ, được pháp luật công nhận hẳn hoi.
Hãy nhớ một điều rằng: Nếu bạn không đăng ký bản quyền cho sản phẩm/dịch vụ của mình và không có bằng chứng để chứng minh thương hiệu của bạn mới là bên sở hữu ý tưởng trước, bạn còn có thể đứng trước nguy cơ bị kiện ngược lại và phải chịu các trách nhiệm pháp lý liên quan.
2. Doanh nghiệp F&B cần làm gì khi bị đối thủ cạnh tranh đạo nhái ý tưởng kinh doanh
2.1. Nhanh chóng đăng ký thương hiệu, đăng ký bản quyền, đăng ký sở hữu trí tuệ,…
Việc đầu tiên mà các thương hiệu cần làm khi phát hiện ra mình bị một bên khác ăn cắp ý tưởng kinh doanh là phải đi đăng ký thương hiệu, đăng ký bản quyền hoặc đăng ký sở hữu trí tuệ. Việc có giấy tờ chính thống, được pháp luật công nhận cũng đồng nghĩa với việc thương hiệu nhận được sự bảo hộ của pháp luật, có cơ sở chiến thắng trong bất kỳ cuộc tranh chấp quyền sở hữu nào kể cả về mặt truyền thông hay khi phải ra tòa.
Thủ tục để đăng ký những mục này không hề quá cồng kềnh hay phức tạp, chỉ cần chuẩn bị đầy đủ giấy tờ theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền là có thể nộp hồ sơ, đợi qua thời gian kiểm tra xác minh và nhận kết quả. Khi đã được pháp luật công nhận rồi, lúc đó thương hiệu có thể yêu cầu những bên đạo nhái ngừng sử dụng ý tưởng của mình, ngừng việc kinh doanh trên ý tưởng này, nếu không sẽ mời pháp luật vào cuộc.
Xem thêm: Cách đăng ký thương hiệu nhà hàng, quán cafe từ A-Z mới nhất 2023
2.2. Đăng tải thông báo chính thức trên các kênh truyền thông
Ngày nay, các trang MXH như Facebook, Instagram, TikTok,… đang là những kênh truyền thông hữu hiệu dễ tiếp cận với khách hàng nhất. Thông tin khi đăng tải trên những kênh MXH rất có sức lan tỏa, không chỉ được khách hàng của brand biết đến mà có thể cả những người không phải khách hàng, người ngoài ngành,… chú ý.
Vì thế, ngay khi bị ăn cắp ý tưởng kinh doanh, các thương hiệu nên tận dụng những kênh truyền thông này để đưa ra lập trường chính thức của mình, khẳng định quyền sở hữu với ý tưởng và cảnh cáo những bên đạo nhái có thể phải bồi thường hoặc sẽ bị kiện vì dám ăn cắp ý tưởng. Việc đưa ra các thông báo này giúp cho các khách hàng có thể biết được đối thủ không phải là chi nhánh của bạn, bởi có không ít khách hàng sẽ dễ hiểu lầm rằng khi quán có cách trang trí hoặc menu y chang cũng sẽ trực thuộc thương hiệu của bạn.
Cần thông báo kịp thời để khách hàng biết và không ghé đến những quán này, nhờ đó giúp bảo vệ thương hiệu của bạn. Tốt nhất là hãy lên bài ngay khi phát hiện ra có quán đạo nhái, nếu thương hiệu chậm chạp trong việc lên tiếng thì rất có thể không lâu sau nhiều khách hàng sẽ bị các bên “pha ke” kia chèo kéo mất.
Tuy nhiên, thương hiệu cần lưu ý ngôn ngữ và giọng văn trong các bài viết đăng tải trên MXH, cần có sự cứng rắn, lập luận chắc chắn và đủ lý lẽ, không nên viết kiểu mỉa mai, chửi bới,… rất dễ tạo ra phản ứng ngược của dư luận, làm thương hiệu từ nạn nhân bị ăn cắp ý tưởng kinh doanh lại thành vai ác chèn ép các thương hiệu khác.
2.3. Hạn chế việc tranh cãi tay đôi với đối thủ
Những trận “khẩu chiến” nảy lửa trên MXH là điều mà các thương hiệu cần tránh bởi chúng hầu như không giúp ích gì, còn làm hình ảnh và ấn tượng của thương hiệu trong lòng khách hàng bị giảm đi đáng kể. Ban đầu, khách hàng có thể còn hào hứng “hóng phốt”, “hít drama”, theo dõi diễn biến giữa các bên, nhưng dần dần họ sẽ cảm thấy mệt mỏi và không còn muốn dính dáng tới những thương hiệu nhiều tranh cãi như vậy nữa.
Thương hiệu chỉ cần lên tiếng đính chính rõ ràng một lần duy nhất, đừng quên kêu gọi các khách quen chia sẻ bài viết để tạo ra “làn sóng” lan tỏa, giúp càng nhiều người khác biết bạn mới là thương hiệu sở hữu ý tưởng gốc còn những bên khác chỉ là đạo nhái. Nếu khách hàng đã biết rõ, phần lớn họ sẽ có cảm tình với bên làm ăn chân chính, tử tế và dần dần “tẩy chay ngầm” những thương hiệu đạo nhái kia.
2.4. Đưa ra nhiều sản phẩm, dịch vụ độc quyền
Sau khi đã làm hết các việc như đăng ký thương hiệu, đăng bài trên MXH, hãy tận dụng ngay lúc thương hiệu đang được nhiều người biết tới và đang “nóng”, đưa ra những sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo, cộp mác riêng của thương hiệu và được ưu đãi sâu để kéo khách hàng tới trải nghiệm. Có thể nhiều người chưa bao giờ ăn hoặc uống nước của thương hiệu nhưng qua sự việc này họ sẽ rất tò mò, muốn đến để thử xem chất lượng sản phẩm của bên bạn như thế nào.
Đây là giai đoạn quan trọng, quyết định xem thương hiệu có thể hoàn toàn “đè bẹp” các hàng quán đạo nhái và giành khách về phía mình hay không, vì thế thương hiệu cần hết sức chú ý về chất lượng sản phẩm, chất lượng dịch vụ, không nên để xảy ra bất kỳ sự cố nào làm mất lòng khách hàng. Trong trường hợp xấu nhất là vì khách đông nên chế biến đồ hay phục vụ không tốt, thương hiệu hãy chân thành xin lỗi và gửi những phần quà tới khách hàng để bày tỏ thành ý, như vậy còn giúp tạo dựng hình ảnh “biết sai biết sửa”.
Hãy nhớ đây là lúc thương hiệu của bạn đang rất “nóng”, chỉ cần một sai lầm nhỏ hoặc một bài “bóc phốt” trên MXH thôi cũng có thể gây ra hậu quả rất đáng tiếc, làm xấu hình ảnh thương hiệu đến mức không thể khắc phục được nữa.
3. Kết luận
Cạnh tranh trên thị trường F&B ngày càng khốc liệt, dẫn đến việc nhiều thương hiệu có concept đẹp, sản phẩm thú vị,… bị những bên khác ăn cắp ý tưởng kinh doanh. Những lúc như vậy, hãy bình tĩnh và xử lý khôn khéo để vừa chiếm ưu thế về mặt pháp luật, vừa lấy được cảm tình và sự ủng hộ của khách hàng hàng nhé!
