Đại dịch COVID-19 đã gây ảnh hưởng nặng nề tới nền kinh tế và ngành F&B cũng không phải ngoại lệ. Với lệnh giãn cách xã hội, nhà hàng buộc phải đóng cửa, các hoạt động vận hành rơi vào trạng thái “ngủ đông” trước làn sóng COVID-19 lần thứ 4. Vốn đã khó khăn, nay chủ các nhà hàng, quán ăn tiếp tục phải “gồng mình” duy trì kinh doanh. Mặc dù đã “có kinh nghiệm” trước đó, nhưng nhận biết và chuẩn bị sớm sẽ giúp nhà hàng ứng phó một cách chủ động và tích cực hơn. Cùng iPOS.vn tìm hiểu chi tiết nhé!
Nội dung
1. Những nỗ lực của ngành F&B
Trước đây, khi đại dịch COVID-19 chưa bùng phát, ngành F&B bùng nổ và luôn là một trong những ngành có tiềm năng phát triển. Tuy nhiên, đầu năm 2020, khi đại dịch COVID-19 lần thứ 1 bùng phát đã ngay lập tức “đóng băng” ngành kinh doanh dịch vụ ăn uống.
Những khó khăn chồng chất đã buộc ngành F&B phải chuyển mình để thích nghi với sự thay đổi trong thói quen ăn uống của người tiêu dùng. Các nhà hàng, cơ sở dịch vụ, ăn uống chỉ được phép bán mang về, không tập trung đông người,… nhiều chủ quán, chuỗi nhà hàng ăn uống đã chuyển sang mô hình kinh doanh online như một chiếc “phao cứu sinh” giữa thời kỳ dịch bệnh.
Ngành F&B phải chuyển mình để thích nghi với sự thay đổi trong thói quen ăn uống của người tiêu dùng trong mùa dịch
Dù Việt Nam trở thành điểm sáng về an toàn phòng dịch trên toàn thế giới, tuy nhiên trải qua 3 đợt dịch, tưởng chừng dịch bệnh đã ổn định phần nào thì lần sóng COVID-19 lần thứ 4 ập đến. Trước đợt dịch lần thứ 4 bùng phát, nhiều nhà hàng, quán ăn đã dồn toàn bộ tâm huyết mở rộng, đẩy mạnh phát triển sản phẩm mới, mở rộng các kênh bán hàng,… nhưng kế hoạch này đã phải dời lại. Mọi thứ lại một lần nữa bị “đóng băng”. Sau những “cú đấm bồi liên tiếp” từ các đợt dịch chống chéo, “sức đề kháng” của nhiều doanh nghiệp vốn đã yếu, nay lại càng lao đao.
Đọc thêm: Giãn cách xã hội trong nhà hàng: Bật mí 7 phương pháp hiệu quả bạn cần lưu tâm
2. Yếu tố then chốt giúp nhà hàng ứng phó trước làn sóng COVID-19
Nhìn ở khía cạnh tích cực, dịch COVID-19 có thể không phải “kẻ hủy diệt” mà nó đặt các doanh nghiệp vào thế buộc phải chuyển mình, thậm chí thúc đẩy doanh nghiệp nhanh nhạy, thích ứng với các tác động; tăng tốc chuyển đổi số; cơ cấu lại guồng máy vận hành,… để có “sức khỏe” chống chọi.
2.1. Giai đoạn 1: Nhận biết và chuẩn bị ứng phó
Duy trì mối quan hệ bền vững với khách hàng
Thói quen của người tiêu dùng đã được dịch COVID-19 “educate” và thay đổi rất nhiều. Đây là thời điểm các doanh nghiệp F&B phải nhanh chóng nắm bắt và tìm hiểu hành vi của người tiêu dùng để đánh đúng insight của khách hàng. Từ đó xây dựng và tối ưu được các chiến lược marketing tiếp cận khách hàng dễ dàng hơn.
Việc kinh doanh nhà hàng phải đối mặt với nhiều khó khăn khi dịch tái bùng phát, dù không có lãi nhưng nhiều nhà hàng buộc phải duy trì cầm chừng để giữ khách hàng. Chủ nhà hàng vẫn phải duy trì những chi phí cố định như tiền lương cho nhân viên, tiền thuê nhà, tiền điện, nước,… nhưng thu nhập lại giảm.
Có thể thấy chủ nhà hàng phải “ôm lỗ” vì ảnh hưởng của dịch bệnh nhưng không vì thế mà tăng giá sản phẩm hay thực hiện các giải pháp tiêu cực để phục hồi nhanh chóng nhà hàng. Thay vào đó, hãy tận dụng cơ hội này để tương tác, duy trì mối quan hệ khách hàng trong mùa dịch. Những nội dung, hình ảnh bắt mắt, thu hút, thể hiện sự hấp dẫn của đồ ăn sẽ khiến họ thèm thuồng và khao khát được trải nghiệm ngay sau khi hết dịch.
Một vài hoạt động duy trì mối quan hệ khách hàng trong mùa dịch mà chủ kinh doanh có thể tham khảo như:
- Đăng tải và cập nhật nội dung thường xuyên: Trong khoảng thời gian giãn cách, khách hàng có xu hướng sử dụng mạng xã hội nhiều hơn. Bởi vậy, nhà hàng, quán ăn hãy tận dụng nền tảng này để duy trì nhận thức và nâng cao nhận diện thương hiệu thông qua những nội dung về món ăn, đồ uống đặc trực của quán hay thu hút hơn là hé lộ sản phẩm sắp ra mắt, công thức nấu ăn, pha chế các món của quán,… Một việc làm khác giúp bạn ghi điểm với khách hàng là thể hiện sự quan tâm đối với thực khách thông qua việc trả lời bình luận, giải đáp thắc mắc qua các nội dung trên mạng xã hội, website nhà hàng. Khách hàng sẽ luôn cảm nhận được sự gần gũi và ấm áp trong tình trạng hiện nay.
- Tổ chức các sự kiện trực tuyến: Nhà hàng, quán ăn có thể tổ chức các sự kiện trực tuyến chia sẻ cách chế biến, pha chế những món ăn/đồ uống được ưa chuộng. Với một kịch bản hấp dẫn, thu hút, đánh trúng tâm lý muốn tự mày mò tại nhà của những “tín đồ ăn uống”.
- Chăm sóc khách hàng: Một trong những cách thức duy trì mối quan hệ với khách hàng là chăm sóc qua tin nhắn Facebook, Zalo,… Hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp giải pháp chăm sóc khách hàng CRM mà các nhà hàng, quán ăn có thể tham khảo. Sau khi nắm bắt được thông tin khách hàng (tên, ngày sinh, thói quen gọi món,…), bạn có thể tương tác và tạo sự gợi nhớ về thương hiệu. Một tin nhắn chúc mừng sinh nhật, ngày lễ,… kèm theo một voucher khuyến mãi chắc chắn sẽ khắc sâu hình ảnh thương hiệu trong tâm trí khách hàng và khơi dậy những thói quen đã phai nhòa, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh như hiện nay.
Có thể tận dụng các mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok,… để lan tỏa thương hiệu của nhà hàng.
Đầu tư xây dựng content bài bản
Đây là thời điểm người tiêu dùng quan tâm đặc biệt tới sức khỏe, họ chú ý hơn tới thực phẩm mà họ tiêu thụ. Họ sẽ chủ động tìm hiểu nguồn gốc để đảm bảo nguồn nguyên liệu đảm bảo chất lượng và tốt với sức khỏe.
Để đáp ứng được điều này, nhà hàng cần xây dựng nội dung bài bản, “phô diễn” những hình ảnh tốt nhất, thể hiện được độ tươi ngon, an toàn, phù hợp với sức khỏe mùa dịch. Hãy cẩn thận bày trí một cách hoàn hảo nhất trước khi đăng tải lên các trang mạng trực tuyến. Bên cạnh đó, hãy xây dựng những nội dung sáng tạo, cung cấp các kiến thức cần thiết về chế độ dinh dưỡng, hay những vấn đề liên quan đến sức khỏe cho thực khách. Tùy vào tiềm lực và khả năng của nhà hàng mà có thể tận dụng các mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok,… để lan tỏa thương hiệu.
Làn sóng COVID-19 lần thứ 4 quay trở lại như một đòn giáng mạnh vào ngành F&B, chắc chắn sẽ khiến các chủ nhà hàng một lần nữa rơi vào tình trạng khó khăn. Bởi vậy, giai đoạn nhận biết được xem là giai đoạn đầu tiên giúp các doanh nghiệp đưa ra các biện pháp để chuẩn bị ứng phó. Chủ nhà hàng cần nhạy bén để đón đầu, giảm thiểu tối đa những ảnh hưởng tiêu cực, dẫn đến thua lỗ trong việc kinh doanh nhà hàng. Tuy đã có nền tảng tốt ở giai đoạn chuẩn bị nhưng nhà hàng không nên lơ là, cần giai đoạn tiếp theo cần chuẩn bị để đương đầu khi dịch bệnh tăng cao.
2.2. Giai đoạn 2: Gồng gánh và trụ vững bằng mọi cách
Tác động của dịch COVID-19 đã khiến nhiều doanh nghiệp F&B điêu đứng, “đau đầu nhức óc” với bài toán sống còn khi phải đối mặt với hàng loạt vấn đề từ mặt bằng, nhân viên, nguyên vật liệu và các chi phí vận hành khác,… Thay vì “giậm chân tại chỗ” các nhà hàng cần tìm hướng đi mới phù hợp với thị trường, cơ cấu lại chi phí vận hành để tối ưu hoạt động kinh doanh.
Đàm phán với chủ nhà giảm tiền thuê mặt bằng
Nhà hàng phải đóng cửa, doanh thu bị sụt giảm song vẫn phải gánh chịu chi phí mặt bằng theo hợp đồng thuê nhà. Trước tình hình khó khăn này, chủ nhà hàng có thể đàm phán với chủ nhà để hỗ trợ điều chỉnh giá mặt bằng và giãn tiến độ thanh toán. Trong trường hợp, chủ nhà không giảm tiền thuê bạn có thể đề xuất phương án chậm trả hoặc tách trả. Chẳng hạn, ngày trả là ngày 5 thì có thẻ xin đến ngày 10-20 hoặc với hợp đồng trả 2-3 tháng/lần thì có thể xin chủ nhà trả theo từng tháng.
Cắt giảm chi phí không cần thiết
Trong thời gian này, chủ nhà hàng tuyệt đối tránh lãng phí vào những hạng mục đầu tư chưa cần thiết, cắt giảm những chi phí phát sinh, kiểm soát các khoản vay,… và giảm tối đa các chi phí không cần thiết. Ngưỡng giảm phù hợp là 50% so với giai đoạn trước đó. Chi phí nguyên vật liệu, các thiết bị máy móc, dụng cụ chế biến, hạng mục trang trí và thiết kế quán cũng nên cắt giảm để tối ưu chi phí vận hành.
Cần tìm hướng đi mới phù hợp với thị trường, cơ cấu lại chi phí vận hành để tối ưu hoạt động kinh doanh nhà hàng
Tối ưu chi phí nhân sự
Khi muốn cắt giảm chi phí, nhân sự luôn là yếu tố hàng đầu được cân nhắc đến. Tuy nhiên cần đảm bảo việc cắt giảm không làm ảnh hưởng đến các hoạt động vận hành sau này. Đặc biệt trong giai đoạn hiện tại khi các nhà hàng buộc phải đóng cửa, có thể cho nhân viên nghỉ không lương đến khi hoạt động trở lại.
Khi cắt giảm nhân sự, cần phân bổ lại toàn bộ nhân sự ở các vị trí và cân nhắc thật kỹ để cắt giảm những vị trí không thực sự cần thiết. Ngoài ra, hãy dựa vào năng lực của mỗi nhân viên để quyết định cho họ ở lại hay không. Hãy nói rõ ràng đây chỉ là phương án áp dụng tạm thời trong giai đoạn hiện tại để nhân viên thông cảm và chia sẻ gánh nặng cùng doanh nghiệp thay vì nghi ngờ và rời bỏ đi.
Cắt giảm quảng cáo, khuyến mãi
Các hoạt động truyền thông offline như tổ chức sự kiện, phát tờ rơi,… nên được cắt bỏ hoàn toàn trong giai đoạn này. Bên cạnh đó, hạng mục chạy quảng cáo, khuyến mãi “đốt tiền” cũng cần được cắt giảm. Thay vào đó, nên áp dụng những giải pháp tiết kiệm hơn là đầu tư vào sáng tạo nội dung, hình ảnh thu hút. Đặc biệt, xây dựng nội dung viral trên mạng xã hội cũng là một trong những chiến thuật hiệu quả để khách hàng biết đến thương hiệu của bạn.
Đọc thêm: 3 tips giúp duy trì mối quan hệ với khách hàng ngành F&B trong mùa dịch
2.3. Giai đoạn 3: Dần dần phục hồi nhưng luôn cảnh giác
Trong giai đoạn bình ổn đòi hỏi nhà hàng phải ứng phó chậm rãi, đầu tư thời gian để nghiên cứu kỹ toàn bộ các vấn đề nội tại. Hãy chuẩn bị một kịch bản hoàn hảo để lội ngược dòng và “comeback” hiệu quả nhất.
Không chủ quan và lơ là
Nếu như ở giai đoạn 2, nhà hàng phải chống chọi để trụ vững và vượt qua thời kỳ khó khăn nhất thì đây là giai đoạn chủ nhà hàng cần hồi sinh. Lúc này, chủ nhà hàng cần liên hệ lại với các nhà cung cấp nguyên vật liệu, tuyển dụng lại nhân viên, thông báo việc nhà hàng hoạt động trở lại,…
Các hoạt động này cần được nghiên cứu chỉn chu và kỹ lưỡng, vì nhà hàng vừa trải qua một giai đoạn vực dậy và vẫn còn tồn đọng rất nhiều khó khăn. Luôn ở trong trạng thái sẵn sàng ứng phó với dịch bệnh có thể quay lại bất cứ lúc nào, bởi dịch bệnh mới chỉ tạm thời được khống chế chứ chưa có sự chắc chắn. Do đó, giai đoạn này việc mở nhà hàng cũng cần xem xét để sắp xếp bàn ăn phù hợp với quy định giãn cách với khoảng cách tối thiểu 2m, không thuê quá nhiều nhân viên và đảm bảo nắm vững các kỹ năng chuyên môn. Đặc biệt, trong khâu lựa chọn nguyên liệu cũng cần đảm bảo chất lượng, vì lúc này khách hàng đòi hỏi rất cao về những thành phần trong món ăn.
Trong giai đoạn bình ổn đòi hỏi nhà hàng phải ứng phó chậm rãi, đầu tư thời gian để nghiên cứu kỹ toàn bộ các vấn đề nội tại
Duy trì những hoạt động có giá trị với khách hàng
Hãy duy trì và nhân rộng các hoạt động mang lại giá trị cho khách hàng, đặc biệt là những hoạt động quan tâm đến sức khỏe. Đầu tư thực hiện các quảng cáo trên mạng xã hội với nội dung cung cấp kiến thức về các loại thực phẩm tăng sức đề kháng, có lợi cho sức khỏe, các video, bài viết hướng dẫn chế biến món ăn sạch-an toàn tại nhà.
Bên cạnh đó, chủ nhà hàng có thể xây dựng các cộng đồng ăn uống, nơi mà khách hàng có thể giao lưu, chia sẻ và tham gia các thử thách, minigame với các phần quà giá trị. Một cộng đồng lớn mạnh, mang lại giá trị cho người dùng sẽ tạo ra một làn sóng mạnh mẽ nhờ tác dụng của hình thức Word of Mouth.
Tri ân khách hàng thân thiết
Hãy thể hiện sự biết ơn của nhà hàng khi thực khách đã đồng hành trong suốt giai đoạn trước-trong và sau mùa dịch. Cho khách hàng thấy sự ủng hộ của họ đều góp phần quan trọng trong sự phát triển của nhà hàng. Một vài lợi ích có thể thấy được của chương trình tri ân khách hàng thân thiết như:
- Tạo mối quan hệ bền chặt với khách hàng
- Tạo được lòng tin trong lòng khách hàng
- Giữ chân khách hàng quen
- Khách hàng hiểu được tầm quan trọng của họ đối với nhà hàng
Chưa khi nào ngành dịch vụ ăn uống lại bị ảnh hưởng nặng bởi dịch bệnh như thời gian hiện nay. Đứng trước những khó khăn này cũng là lúc các doanh nghiệp tìm được khả năng kháng cự, sức bật nội lực từ những sáng tạo để tìm thời cơ trong thách thức. Bởi vậy, đây chính là thời điểm vàng để các doanh nghiệp rà soát lại quy trình vận hành, củng cố chất lượng, dịch vụ của mình để chuẩn bị cho giai đoạn “bình thường mới” sắp tới.
Bạn có thể tham khảo một số phần mềm để vận hành nhà hàng trơn tru hơn nhé!
Top 5 phần mềm quản lý nhà hàng được ưa chuộng nhất hiện nay